- In Afrika en Azië De Afrikaanse olifant is groter dan de Aziatische
- Planteneters Ze eten wel tweehonderd kilo per dag.
- Lange tochten Waar de olifanten zijn geweest, laten ze het landschap slordig achter.
- In groepen Als verschillende families samen komen, kunnen er grote groepen ontstaan.
- Kussen met een slurf Voordat ze gaan paren, besnuffelen olifanten elkaar met de slurf.
- In de crèche De jonge olifantjes worden goed beschermd.
- Badderen en poedelen De dikke, grijze huid is gevoelig. Hij moet goed worden verzorgd.
- Bedreigd door ivoorhandel De slagtanden van een olifant kunnen veel geld opbrengen.
-
Vraag!
In Afrika en Azië
Er zijn twee soorten olifanten: de Afrikaanse, en de Aziatische die ook wel Indische olifant wordt genoemd. In Afrika bewonen ze de droge warme savanne, in Azië leven ze in bossen. In Artis leeft de Indische olifant. De Afrikaanse olifant is groter dan de Aziatische. Een volwassen stier kan wel drie meter hoog zijn en zes meter lang, van kop tot staart. Hij weegt 5000 kilo, ongeveer net zoveel als 125 kinderen bij elkaar. Hij is het zwaarste landdier op aarde. Het hart alleen weegt al 12 kilo! De olifant gebruikt de oren als een soort waaier: als het heet is, wappert hij ermee om lekker af te koelen.
In Artis leven Murugan, Susela en Jumbo. Het zijn Aziatische of Indische olifanten. Murugan is de man. Je herkent hem aan de slagtanden.
Planteneters
Olifanten eten wel tweehonderd kilo per dag. Het zijn echte planteneters. Met hun slurf plukken ze bladeren, vruchten en takken van de bomen. Ze wroeten er wortels mee uit de grond. Ze eten graag gras en soms schrapen ze de schors van de bomen af. In Artis krijgen ze ook hooi en brood. Bij het drinken zuigen ze eerst het water op met de slurf, daarna spuiten ze het in hun mond. Om al dat voedsel te verteren, zijn de darmen lang. Mensen hebben 6 meter darm, bij de olifant ligt wel 35 meter in de buik gekronkeld. Maak maar eens 35 grote stappen, dan weet je hoe lang 35 meter is.
Blaadjes voor de olifant
Lange tochten
Olifanten zijn steeds op zoek naar lekkers om te eten. Soms moeten Afrikaanse olifanten daarvoor lange tochten maken. Ze trekken in groepen van gebied naar gebied. Waar ze zijn geweest, laten ze het landschap slordig achter. Struiken zijn vertrapt en overal liggen afgescheurde takken op de grond. Met een beetje geluk is alles weer keurig op orde als de groep na een paar weken terug komt. Maar soms is er teveel verwoest. Dan blijft het landschap kaal en leeg. Dat is vervelend voor andere dieren, maar ook voor de olifanten zelf. Ze kunnen geen voedsel meer vinden, en als ze 's middags willen rusten, is er geen schaduw meer op de hete savanne. Dat komt omdat het leefgebied voor de olifant steeds kleiner werd, dus komen er teveel tegelijk in een te klein gebied.
In groepen
Mannetjes- en vrouwtjesolifanten leven apart. De vrouwtjes hebben een hechte familieband. Ze beschermen hun jongen goed. Soms komen verschillende families samen, dan ontstaan er grote groepen van twintig of dertig olifanten, of nog meer. Dochters blijven een leven lang bij hun moeder. De zonen verlaten de groep zodra ze volwassen zijn. Zij leven alleen, of in mannengroepen die samen op zoek gaan naar voedsel en water.
Kussen met een slurf
In de paartijd komen de mannetjes en vrouwtjes samen. Eerst besnuffelen ze elkaar met de slurf en ze aaien ermee over elkaars hoofd. Soms strengelen ze de slurven in elkaar. Na de paring blijven ze nog even samen, en dan gaan de groepen weer hun eigen weg. Twee en twintig maanden later worden de jongen geboren. De vrouwtjesolifant is dus bijna twee jaar drachtig. Als het vrouwtje voelt dat ze gaat werpen, trekt ze zich terug in het struikgewas. Soms gaat een ander vrouwtje mee om te helpen. Meestal wordt er één jong geboren. Dat gebeurt altijd in de regentijd. Dan is het minder warm en is er voldoende voedsel te vinden voor de moeder.
In de crèche
Een pasgeboren olifant weegt ongeveer 90 kilo. Het jong drinkt melk. Hij gooit de slurf naar links of naar rechts en zet zijn mond om de tepel van de moeder, net zoals alle andere zoogdieren melk drinken. De tepels van moeder olifant zitten tussen haar voorpoten! Het kalfje kan al meteen lopen. Na twee dagen gaat hij mee met de groep. Hij blijft altijd dicht bij de moeder. Binnen een groep olifanten lopen de vrouwtjes aan de buitenkant om de kleintjes in het midden te beschermen tegen vijanden en tegen de hitte van de felle zon. Soms verlaten de volwassen vrouwtjes de groep om voedsel te zoeken. Dan blijven de jongen achter bij een 'oppasolifant'. Zo'n groep kleintjes bij elkaar doet wel denken aan een crèche!
Badderen en poedelen
Olifanten verzorgen zichzelf goed. Als het warm is nemen ze graag een modderbad, of ze dompelen zich onder in het water van meren en rivieren. Met hun slurf sproeien ze water over hun hoofd en rug. Soms nemen ze een zandbad om af te koelen. Dat doen ze ook als ze jeuk hebben. Want de dikke, grijze huid is gevoelig. In de plooien zitten veel insecten. Er bestaat zelfs een olifantenluis, die alleen in de huidplooi van de olifant leeft!
Olifanten houden van water Bedreigd door ivoorhandel
Als je zo groot bent als een olifant, heb je weinig vijanden. Alleen de jongen worden nog wel eens gegrepen door een roofdier. Mensen zijn wél een gevaar voor de olifant, omdat de ivoren slagtanden veel geld waard zijn. Van ivoor maakt men sierraden en kunstwerken. Ook kappen mensen in Azië en Afrika de bossen om er landbouwgrond van te maken. Zo krijgt de olifant steeds minder leefruimte. Koop zelf dus niets wat van ivoor is gemaakt!