- Een statige dierentuin Artis, de eerste dierentuin van Nederland.
- Zoals in de natuur Verblijven met takken, of een wijds uitzicht.
- Een goed of slecht humeur De dierverzorgers kennen hun dieren goed.
- Artis en andere dierentuinen Dierentuinen in Europa werken samen.
- Een stamboek Een boek waarin familieleden staan vermeld.
- Natuurbehoud Sommige dieren worden teruggezet in de natuur.
- Bij de dokter Soms moet een dier op de operatietafel.
- De aarde en het heelal In Artis kun je leren over het ontstaan van leven, en over het heelal.
- Informatie voor Internetters Meer informatie over Artis via het Internet.
 Muziek
beluisteren |
Een statige dierentuin.
Artis werd opgericht in het jaar 1838. De
Amsterdamse dierentuin is de eerste van Nederland. Voluit is de naam:
Natura Artis Magistra. Dat is Latijn voor: de natuur is de leermeesteres
van de kunst. Het betekent dat de natuur zó mooi is, dat iedereen die
een kunstwerk wil maken het beste kan kijken naar de vormen en kleuren
van dieren en planten. In de begintijd waren er in Artis alleen een paar
apen, herten en papegaaien te zien. In de loop der jaren werd de dierentuin
steeds groter en kwamen er steeds meer diersoorten bij.
Zoals in de natuur.
In al die jaren is er veel veranderd. Vroeger wilde men graag veel dieren laten zien. Men zette liefst een mannetje en een vrouwtje bij elkaar, zodat je een verschil tussen deze twee goed kon zien. Over het leven van de dieren in de natuur was nog maar weinig bekend. Tegenwoordig weet men veel meer. Dieren die in bomen leven, krijgen takken en klimpalen in het verblijf, en dieren van de open vlakte krijgen een wijds uitzicht. De zebra's in Artis leven bijvoorbeeld op de grote nagemaakte Afrikaanse savanne, maar de reeën hebben een bosachtig verblijf. Van ieder dier is bekend welk voedsel ze nodig hebben. Dat is voor alle dieren anders.
De dierverzorgers kennen hun dieren goed. Maar omgekeerd ook! De zeeleeuw troggelt een visje af.
Een goed of slecht humeur.
De dierverzorgers kennen hun dieren goed. De verzorgers van de ijsberen merken meteen of de beren chagrijnig zijn. Als de gorilla's een speelse bui hebben, krijgen ze iets extra's om mee te ravotten, en als dieren ruzie hebben, worden ze voor korte tijd gescheiden. Alle verzorgers kunnen inschatten of hun dieren zich prettig voelen of niet. Als ze niet eten of lusteloos in een hoekje liggen, dan letten de verzorgers die dag extra goed op om te zien of er verbetering komt. De meeste dieren in een buitenverblijf gaan voor de nacht naar binnen. Ook 's nachts is er ook bewaking in Artis, om te zien of alles rustig is.
Artis en andere dierentuinen
Vroeger werden de dieren uit de natuur gehaald en naar de dierentuin overgebracht. Dat gebeurt nu niet meer. Bijna alle dieren in Artis zijn in deze of een andere dierentuin geboren. Dierentuinen in heel Europa werken samen. Soms ruilen ze dieren met elkaar. Zo heeft Artis een grote groep pinguďns. Die broeden elk jaar, dus elk jaar komt er een aantal jongen bij. Als die groot zijn, worden ze overgebracht naar andere dierentuinen, of geruild voor bijvoorbeeld een groepje flamingo's of een mooie papegaai. Als een dier in een groep niet wordt geaccepteerd, dan zoekt Artis naar een andere dierentuin waar soortgenootjes hem wél opnemen in de groep.
Binnen de Nederlandse Vereniging Dierentuinen werken negen dierentuinen samen.
Een stamboek
Voor de gezondheid van de dieren die geboren worden, is het belangrijk dat de volwassen dieren fokken met soortgenoten uit andere families. Daarom is er voor ieder dier een stamboek. Daarin staat precies vermeld wie de ouders, zussen, broers en andere naaste familieleden zijn. Soms worden ze geruild met een dier uit een andere dierentuin. Of ze worden voor korte tijd uit logeren gestuurd. Om de dieren te herkennen, krijgen de meeste een 'microchip' tussen hun schouderbladen ingebracht. Dat is een heel klein glazen buisje met een elektronische code. De verzorger of dierenarts kan de code lezen met een afleesapparaat.
De Wisent leeft in de bossen van Polen. Daar was hij ooit uitgestorven. In Artis zoeken de eksters naar iets lekkers in de vacht!
Natuurbehoud
Sommige dieren zijn in de natuur bijna uitgestorven. Het zijn bedreigde diersoorten. In Artis fokt men met een aantal van deze dieren. In 1921 werd de laatste wisent (een soort bizon) in Europa geschoten. Men is toen gaan fokken met wisenten in dierentuinen. Van daaruit werden ze teruggebracht naar Polen, naar de bossen waar ze thuishoren. Nu leeft daar weer een grote groep wisenten. Ze zijn niet meer met uitsterven bedreigd. Op dezelfde wijze worden tegenwoordig af en toe steenbokken uit Artis naar Oostenrijk gebracht. Ze worden vrijgelaten bij hun -met uitsterven bedreigde- soortgenootjes in de Alpen. Zo helpt Artis mee aan het behoud van de natuur.
Bij de dokter.
Zieke dieren worden bezocht door de dierenarts. Hij schrijft medicijnen voor bij apen met wormen of tijgers met diarree. In ernstige gevallen moeten de dieren worden onderzocht. Meestal krijgen ze dan eerst een verdovingsspuitje. De dierenarts kan kleine dieren, desnoods met handschoenen, gemakkelijk vasthouden. Maar voor reuzen als gorilla's, leeuwen en tijgers gebruikt hij een blaaspijp. Daarmee blaast hij op afstand een spuit in bijvoorbeeld de bil. Soms moet de patiënt mee naar de operatiekamer van Artis. Daar staat een operatietafel, apparatuur om te beademen en om de bloeddruk te meten, en er kunnen röntgenfoto's worden gemaakt. Dat lijkt dus net een operatiekamer in een ziekenhuis!
De dierenarts verdooft de leeuwin met een blaaspijp
De aarde en het heelal.
In de Artiskassen zijn prachtige planten te zien uit het tropisch regenwoud en uit de woestijn. Er is zelfs een kas met vleesetende planten. In het aquarium zwemmen haaien, zeepaardjes, kwallen en clownsvisjes. Ze leven allemaal op aarde. De aarde draait om de zon. In het Planetarium van Artis kunnen mensen leren over planeten, de zon, sterren en het heelal. Zijn er nog meer planeten met leven? Bestaan daar ook mensen? Niemand weet dat zeker. Over het leven op onze aarde weten we inmiddels meer. In het Geologisch Museum kun je zien hoe lang er al leven op aarde is. En hoe de aardbol er van binnen uitziet. Daar staat ook een replica van een skelet van een Stegosaurus, en een écht skelet van een reuzenhert uit de ijstijd.
Klik op het logo voor meer zakelijke informatie over Artis
Als je met het Internet bent verbonden kom je via deze link terecht in de informatie over Artis.