Uilen…jagers van de nacht
Het is nacht en donker. Alleen de sterren werpen een zwak schijnsel op het bos. Een woelmuisje loopt over de bosbodem, op zoek naar voedsel. Het staat er niet bij stil dat de uil boven hem, die onbeweeglijk op een tak zit, zelfs het minste geluidje hoort. Plots klinkt er geritsel. De roofvogel stort zich op zijn nietsvermoedende prooi, stil en snel. Een bal met haar en botjes is alles wat er van het muisje zal overblijven…
Ogen voor de duisternis
Uilen zijn nachtdieren. Alleen ’s nachts zijn ze actief en gaan ze op jacht. Daarom zijn uilen helemaal aan de nacht aangepast: ze hebben grote ogen en vooral een zeer scherp gehoor. Ze vliegen geruisloos, dankzij een laagje dons op hun veren. Dat dempt het geluid van de wind langs hun vleugels. Je hoort ze dus niet aankomen.
Uilen jagen op kleine zoogdieren, zoals woelmuizen en spitsmuizen, maar ook op kikkers, vogeltjes, wormen en insecten. Ze slokken hun prooi in één keer helemaal op. Als een uil zijn voedsel verteerd heeft, spuwt hij een bal uit met het haar en de botjes van zijn prooi. Een braakbal, noemen we dat. In die braakbal zit alles wat de uil niet kan verteren. Onderaan de bomen waarin de uilen wonen, vind je veel braakballen. Bij elke soort ziet de braakbal er wat anders uit. Wie wat van uilen afweet, ziet aan een braakbal van welke uil hij komt!
Het lied van de uil
Uilen zingen alleen in de lente, het seizoen van de liefde. Door te zingen trekt meneer de uil vrouwtjes aan. Maar hij maakt andere mannetjes meteen ook duidelijk dat zijn plek al bezet is!
Kamperen
De
meeste uilen bouwen zelf geen echt nest. Ze zoeken een
boomholte, een rotsspelonk of het verlaten nest van een
andere vogel op om hun eieren te leggen. Alleen de
velduil maakt wel zijn eigen nest. Het uilenvrouwtje
legt verschillende eieren, maar niet allemaal in één
keer. Ze legt een ei en wacht dan een paar dagen voor ze
het volgende legt. Ze legt haar eieren op de bodem van
het hol, zonder extra bescherming. Als de jongen
uitgekomen zijn, speelt mama voor oppas. En papa? Die
mag de boodschappen doen en eten gaan zoeken!
De zeven uilensoorten in België
**** komt veel voor
*** komt vrij veel voor
** is zeldzaam
* is zeer zeldzaam
|
De bosuil
****
De bosuil leeft – je raadt het
al – in het bos. Hij maakt zijn nest in een
holle boom. Maar raak niet aan zijn jongen, want
dan laat hij zijn uitwerpselen op je vallen! |
 |
|
De steenuil
****
De steenuil is een zeer kleine
uil. Hij leeft in de buurt van grasland en voelt
zich het best thuis in een oude boom. Als je
deze uil wil observeren, moet je heel goed
opletten. In het landschap lijkt hij wel
een steen of een oud stuk boomschors! |
 |
|
De ransuil
****
Deze uil herken je aan zijn twee
grote, rechtopstaande pluimen en zijn grote
oranje ogen. Hij is een onopvallende bosbewoner.
Onderaan zijn favoriete hoge boom vind je veel
braakballen. In de winter zoeken ransuilen
elkaar op om te slapen. |
 |
|
De kerkuil
***
De kerkuil herken je aan zijn
wit, hartvormig gezicht. Hij raakte het
gezelschap van de mens al snel gewoon. Zijn
geliefkoosde plekjes zijn kerktorens, zolders en
oude schuren. Vroeger heeft de mens lang op
kerkuilen gejaagd. Hij geloofde dat hij ongeluk
konden verjagen door een kerkuil op de voordeur
te spijkeren. |
 |
|
De ruigpootuil **
Opvallend aan de ruigpootuil is
zijn dikke kop. Door de twee grote wenkbrauwen
die daarop staan ziet hij er altijd wat verbaasd
uit. Hij maakt zijn nest in holten die de zwarte
specht uitgehouwen heeft. De ruigpootuil is in
België een zeldzame soort. Daarom hielp WWF in
de jaren 1990 nestkastjes voor deze uilen
plaatsen in Wallonië. Een succes, want daar zijn
behoorlijk wat uilen op af gekomen! |
|
|
De oehoe
**
De oehoe is de grootste
nachtroofvogel in Europa. In België was hij
zelfs even helemaal verdwenen, maar vandaag is
ie weer terug! De oehoe eet vanalles:
ratten, konijnen, vogels, vleermuizen, en zelfs
andere roofvogels. Hij vangt zijn prooien op de
grond of in volle vlucht. Het liefst woont hij
in een gat in een rotswand. Maar ook op de grond
of in het verlaten nest van een andere roofvogel
neemt hij graag zijn intrek. |
 |
|
De velduil
*
De velduil is in België zeer
zeldzaam. Hij is de enige uil die zelf een echt
nest bouwt, in het gras of op een lage tak. Zijn
naam verraadt het al: hij leeft in de velden,
maar ook in moerasgebied. Het vrouwtje verdedigt
haar jongen “met snavel en klauw”. Wie zich te
dicht bij haar jongen waagt, valt ze aan. Ook
als het een mens is! |
 |
De spanwijdte van een vogel is de afstand tussen de uiteinden van zijn opengespreide vleugels.
Bedreigd?
Een leefgebied dat steeds kleiner wordt en alsmaar minder prooien: dat zijn de grootste bedreigingen voor de uilen. Verder overrijden auto’s al eens een uil die te laag vliegt, of raakt een uil verstrikt in prikkeldraad. En dan zijn er natuurlijk nog de eirovers: ze halen de nesten van de uilen leeg en deinzen er niet voor terug een uilenmoeder te doden om haar eieren te kunnen roven.
Een gewonde uil… wat nu?
Je kan een gewonde uil het best naar een opvangcentrum voor vogels bengen (de lijst van vogelcentra vind je op de website www.vogelbescherming.be). Maar let op:
- Bescherm je handen en bedek kop van de vogel met een doek: dan zal hij zich minder hevig verzetten
- Plaats de vogel in een kartonnen doos (met gaten voor lucht!)
- Spalk een gebroken vleugel nooit met kleefpleister (want die krijg je er nadien niet meer af)
- Geef het dier wat vochtige stukjes rauw, ongezouten vlees (rundshart bv.)
Zie je een jong dat uit het nest gevallen lijkt, neem het dan zeker niet mee. De ouders zullen het jong blijven voederen. Plaats het jonge dier eventueel een klein beetje verder onder een tak.