De tijger

De tijger is bijna verdwenen… !

Tijgers zijn de grootste katachtigen die op onze planeet leven. Maar hoe prachtig en sterk ze ook zijn, hun toekomst is verre van zeker…

In het begin van de 20ste eeuw leefden er nog 100.000 tijgers in de natuur. Vandaag zijn het er naar schatting nog maar zo’n 6.000 meer. Niets om fier over te zijn dus. Van de 8 tijger-ondersoorten die vorige eeuw nog op onze aarde te vinden waren, zijn er vandaag bovendien nog maar 5 in leven.

De ondersoorten van de tijger (nog in leven)!

Er zijn er 5:
De Bengaalse tijger
De Bengaalse tijger leeft in India, Bangladesh en Nepal. Er leven nog 3.200 tot 4.500 Bengaalse tijgers in de vrije natuur, dankzij inspanningen van de Indische regering en WWF. Zij zorgden immers voor de oprichting van verschillende tijgerreservaten met hun project “Operatie Tijger”.

De Indo-Chinese tijger
Deze ondersoort is verspreid in Maleisië, Thaïland, Laos, Vietnam en Cambodja. In Maleisië en Thaïland is hun aantal redelijk stabiel gebleven, maar in Vietnam heeft deze soort erg te lijden gehad onder de oorlog. Men schat dat er nog tussen de 1.200 en de 1.700 Indo-Chinese tijgers zijn.

De Siberische tijger
Dit is de grootste van de verschillende ondersoorten. Je kan ze herkennen aan hun lange pelsharen die hen beschermen tegen de ijzige kou in de gebieden waar ze leven: Rusland, China en Noord-Korea. In het wild zijn er nog maar 360 à 400 Siberische tijgers, wees een WWF-onderzoek onlangs uit.

De Sumatraanse tijger
Dit is de kleinste nog levende telg uit de tijgerfamilie. Je vindt hem op het Indonesische eiland Sumatra. Naar schatting zijn er nog 400 tot 500.

De Zuid-Chinese tijger
De Zuid-Chinese tijger leeft in het Zuid-Chinese gebergte, in de bossen. Zijn vacht is helder, met brede zwarte strepen. Enkele tientallen jaren geleden jaagden de boeren in het gebied intensief op deze soort. De regering had immers gezegd dat de dieren een ware pest waren en afgemaakt moesten worden. Het trieste gevolg: vandaag zijn er nog maar een twintigtal Zuid-Chinese tijgers…
 

De ondersoorten van de tijger die uitgestorven zijn…

Drie ondersoorten van de tijger zijn helaas nog voor de jaren 1990 uitgestorven:

De Balinese tijger
Dit was de allerkleinste tijgersoort. Hij leefde op het eiland Bali (Indonesië) maar stierf uit in de jaren 1940.

De Kaspische tijger
Deze ondersoort had een helder gekleurde vacht en leefde in Rusland en Oost-Turkije.
In de jaren 1960 is de laatste Kaspische tijger gestorven.

De Javaanse tijger
Sinds de jaren 1970 werd deze bewoner van het Indonesische eiland Java niet meer waargenomen.
 

Alles over de tijger

Een eenzaam leven
Om een tijger in de natuur te ontdekken, moet je je ogen goed openhouden. In de eerste plaats omdat er niet veel tijgers meer zijn natuurlijk, zodat je al veel geluk moet hebben om er één tegen te komen. Maar in de tweede plaats ook omdat tijgers echte eenzaten zijn. Als geen ander weten ze zich aan het oog te onttrekken. Je moet dus goed uitgeslapen zijn om een tijger te bespeuren!

De voortplanting
Tijgers zijn geslachtsrijp als ze 3 à 4 jaar oud zijn. Na een zwangerschap van 93 tot 111 dagen, naargelang de soort, zet een tijgerwijfje 2 tot 3 jongen op de wereld.

Eigenaardige camouflage
Sommige mensen kopen een “tijgerjas” (echt of synthetisch) om op te vallen. Best wel grappig als je weet dat tijgers door hun strepentooi juist onopgemerkt blijven. Als een tijger zich stilletjes voortbeweegt door het hoge gras en tussen de bomen, zorgt de afwisseling van lichte een donkere strepen ervoor dat zijn schaduw “gebroken” wordt, zodat je hem niet opmerkt. Het strepenmotief van een tijger is ook een beetje zijn “identiteitskaart”: er zijn geen twee tijgers die precies hetzelfde strepenpatroon hebben. Wetenschappers die tijgers bestuderen, kijken altijd eerst naar de strepen op de kop van de tijger. Zo kunnen ze niet alleen makkelijk de soort herkennen maar ook verschillende individu’s uit elkaar houden.

Een discrete jager
Als de tijger op jacht gaat, zorgen zijn strepen voor een goede camouflage, zodat hij heel dicht bij zijn prooi kan komen. Als hij tot op zo’n 15 meter genaderd is, maakt de tijger zich klaar voor de aanval. Enkele sprongen en… hop, de tijger bespringt zijn totaal verraste prooi. Hij zorgt er ook steeds voor dat hij niet naar zijn prooi sluipt met de richting van de wind mee. Anders zou het slachtoffer wel eens gewaarschuwd kunnen worden door die onvervalste tijgergeur! Tijgers jagen onder meer op wilde zwijnen en herten…

Truukje tegen tijgers!
In India, waar nog veel tijgers leven, weten mensen precies hoe ze zich moeten beschermen tegen tijgers, dankzij hun kennis van de jachttechnieken van de tijger. Ze dragen een “mensenmasker” aan de achterkant van hun hoofd als ze het bos intrekken. Zo heeft de tijger altijd het gevoel dat de mens hem aankijkt, aan welke kant hij zich ook bevindt. Daar houdt hij niet van, dus gaat hij op zoek naar een andere prooi!

Grote katten die van water houden
Tijgers zijn helemaal niet bang van water, integendeel! Zwemmen vinden ze best wel fijn. Ze schrikken er dan ook niet voor terug zich in zee te wagen, bv. om naar een eilandje wat verderop te zwemmen. Dat is wat anders dan die huiskat van ons, niet?

Bedreigingen
Tijgers zijn gegeerd…
Door hun schitterende vacht en schrikwekkende aanblik trokken tijgers als vanzelf de aandacht van jagers. Naast de “eer” zo’n krachtig dier te verslaan, konden deze jagers ook nog eens massa’s geld verdienen door de huid van hun prooi te verkopen.

Maar niet alleen naar de huid van de tijger is vraag. Ook andere lichaamsdelen zijn gegeerd, vooral in de traditionele Oosterse geneeskunde, die tijgerorganen allerlei geneeskrachtige, haast magische kwaliteiten toeschrijft…

- Van de tanden wordt een poeder gemaakt, om astma en geslachtsziekten mee te bestrijden.
- Aftreksels van de huid van het dier zouden het geheugen verbeteren
- Tijgerbeenderen zijn het populairst: ze worden verwerkt in pillen, zalfjes, wijn,… Ze hebben de reputatie pijn te verlichten, veroorzaakt door bv. rheuma, malaria, zweren,…
- Van de staart worden zalfjes gemaakt tegen huidziekten.

… maar ook te duchten!
De mens is bang van tijgers. Het zijn immers grote, erg sterke dieren, die schijnbaar uit het niets hevig kunnen aanvallen. Er circuleren dan ook de meest afschuwelijke verhalen over tijgers die zonder reden mensen aanvallen. Zo kwam de tijger aan zijn bijnaam “menseneter”. Nochtans is dit voor de meeste tijgers absoluut geen correcte naam: meestal vallen tijgers enkel mensen aan als ze zich bedreigd voelen. In India bv., worden er jaarlijks een 40-tal mensen door tijgers gedood. Dat lijkt misschien veel, maar in India wonen meer dan een miljard mensen en slangen maken er 40 maal meer slachtoffers. En het autoverkeer laten we dan nog even terzijde…

Toch zit de angst voor de tijger er nog steeds diep in. In China beschouwde de wet tijgers gedurende lange tijd als “vijanden van de landbouw en de veeteelt”, die afgemaakt moeten worden.

Niet alleen de jacht vormt een ernstige bedreiging voor de tijger, ook de inkrimping van zijn leefgebied speelt hem parten. Het aantal mensen in gebieden waar de tijger leeft, neemt razendsnel toe. Al deze mensen hebben voedsel nodig, en een plaats om te wonen. Waar ooit uitgestrekte bossen lagen, vind je vandaag velden en dorpen. Voor de tijger betekent dit een ramp, want er blijft alsmaar minder plaats voor hem over! Zo zorgt ook de bosbouw in de ongerepte bossen in Azië ervoor dat hele delen van het leefgebied van de tijger verdwijnen.
 

Wat doet WWF om de tijger te helpen?

Aan de alarmbel trekken
Als we willen dat de mensen zich iets aantrekken van het tragische lot van de tijgers, moeten we hen eerst duidelijk maken hoe moeilijk deze dieren het hebben. We moeten hen overtuigen van de dringende noodzaak om deze prachtige katachtigen te redden. Bovendien is er veel geld nodig om de tijger goed te kunnen beschermen.

De stroperij en de illegale handel bestrijden
WWF stelt alles in het werk om een einde te maken aan de handel in lichaamsdelen van de tijger (beenderen, huid, …) en aan de stroperij. Zo helpt WWF overheden in verschillende landen patrouilles tegen de stroperij op te richten. Met zijn programma TRAFFIC bestudeert WWF ook de handel, om uit te zoeken welke weg de illegaal verhandelde tijgerproducten afleggen.

Samenwerken
Een goede samenwerking met de overheden van de landen waar nog tijgers leven, is onontbeerlijk. Deze regeringen moeten ervoor zorgen dat de tijgers en hun leefgebied goed beschermd worden. In gebieden waar tijgers leven en waar de bevolking arm is, moeten ze de mensen helpen. Arme mensen die op een andere manier aan een inkomen kunnen komen, zullen immers niet langer hun toevlucht nemen tot de jacht op tijgers…