De hel van Oberhausen in 2012
Vier jaar geleden liep de iPhone-verkoop in Oberhausen uit op een totale chaos. Mensen raakten in paniek, vielen flauw of stapten na urenlang wachten uit de rij, omdat ze zich onveilig voelden. Heel wat mensen waren bang dat ze onder de voet zouden worden gelopen. Het is maar goed dat Apple dit soort situaties niet meer toestaat.
Oberhausen in 2012
Als je afgelopen vrijdag je gereserveerde iPhone 7 hebt opgehaald bij een van de Apple Stores in Amsterdam, Brussel, Den Haag of Haarlem, zul je weinig stress hebben ondervonden. Je kon aansluiten in een korte rij en stond een uur later alweer buiten met een tasje. Mensen die in het oosten van Nederland wonen zijn misschien wel naar Oberhausen gereden om in winkelcentrum CentrO hun nieuwe iPhone af te halen. Om vervolgens onder het genot van een Kaffee mit Kuchen hun iPhone uit te pakken en in te richten (tip: ga niet naar het centrum van Oberhausen, want dat is een depressieve plek).
In 2012 ging het wel anders. Als je dat jaar na veel moeite de iPhone 5 in handen had, wilde je het liefst zo snel mogelijk wegvluchten, naar huis. Ver van de duwende en trekkende menigte.
Namens iCulture stonden redacteuren Bas en Bart in de rij voor reviewtoestellen. We hadden weinig keuze: in Nederland zouden de eerste reviewtoestellen pas op 28 september beschikbaar komen, terwijl op 21 september de verkoop al in Duitsland van start ging. Ze beleefden angstige momenten en we besloten dat we nooit meer aan zoiets mee zouden doen.
Vrienden en familieleden raakten elkaar kwijt in de drukte en iCulture-vriend Paul van Dijk meldde in een (helaas verwijderde) tweet dat hij zijn eigen veiligheid toch net iets belangrijker vond dan het nieuwste toestel hebben. Liever zonder iPhone naar huis, dan onder de voet worden gelopen.
Eigenlijk had Apple het al kunnen zien aankomen. De situatie in Oberhausen was de voorgaande jaren ook al problematisch. Toen we (Jean-Paul en Gonny) een jaar eerder in de wachtrij van Oberhausen stonden om de iPhone 4s te halen, was er ook al sprake van paniek. De vele Oost-Europese handelaren waren de avond tevoren nog wel bereid tot een praatje, maar ze veranderden de volgende dag in nietsontziende bulldozers. Vlak voor openingstijd trommelden ze opa’s, oma’s en kinderen van nog geen 13 op, die blijkbaar op het parkeerterrein in auto’s hadden gekampeerd. Ze renden door de afzettingen en probeerden trucjes om zo ver mogelijk vooraan in de wachtrij te komen. Alle omaatjes wilden de zwarte iPhone 4s met 64GB opslag, want die was het makkelijkst te verhandelen.
Hoe ver wil je gaan?
Gigantische wachtrijen bij Apple roepen bij ons altijd gemengde gevoelens op. Het romantische beeld van vriendschappen die voor het leven worden gesloten, omdat je samen urenlang gekampeerd hebt, klopt al lang niet meer. De rijen in de grote Amerikaanse en Aziatische steden werden al een paar jaar bevolkt door scalpers, handelaren die het puur voor het geld doen. In 2011 vielen er gewonden in Peking bij de launch van de iPad 2. Als je een hongerloon verdient is 400 dollar voor een tijdje in de wachtrij staan, een lucratieve bezigheid. Maar dan moet je natuurlijk wel zorgen dat je met een volle tas naar je opdrachtgever teruggaat.
Dat gold in feite ook voor de handelaren die in Oberhausen probeerden om iPhones in te slaan voor rijke Russen: als je arm bent en op deze manier wat kunt bijverdienen, wil je wel wat meer risico’s nemen.
Dilemma: veiligheid voorop
Voor ons als redactie was de afweging om naar Oberhausen te gaan lastig. De iPhone is ons werk: als we niet over de nieuwste toestellen beschikken, kunnen we onze lezers niet uitleggen wat de mogelijkheden zijn. We konden moeilijk aan onze lezers verkopen dat we niet naar Oberhausen waren gegaan, omdat we het een beetje te veel gedoe vonden. Maar we besloten het wel anders aan te pakken. Een jaar later bij de introductie van de iPhone 5s vlogen we naar de VS, om daar in een willekeurig winkelcentrum in een willekeurige stad de toestellen te gaan halen. Liever wat verder reizen en wat meer geld uitgeven, dan redacteuren in gevaar brengen. Voor Amerikanen is line skipping een doodzonde.
Het is een persoonlijke keuze hoever je als gewone gebruiker moet gaan. Natuurlijk, je wil ook het liefst de nieuwe iPhone snel hebben. Maar het is de vraag hoeveel angsten je wilt doorstaan en hoeveel geld je wilt uitgeven om naar een veiliger plek te reizen. Als het niet (zoals bij ons) je broodwinning is, snappen we best dat je liever even wacht.
Een jaar na de ‘hel van Oberhausen’ namen we contact op met het management en het beveiligingsbedrijf van het winkelcentrum, om te vragen hoe ze het in 2013 zouden aanpakken. Er zouden meer dranghekken en meer beveiligingsmedewerkers komen, zodat mensen niet meer door flinterdun plastic lint konden breken (ugh, wie had ooit bedacht dat dat voldoende zou zijn?). Er waren dat jaar nog wel een paar kleine incidenten, maar echte chaos zoals in 2012 bleef uit.
Hieronder zie je een foto van de wachtrij in Oberhausen voor de iPhone 6, in 2014. Apple had toen het reserveringssyssteem al ingevoerd, maar toch was er nog veel belangstelling voor de losse verkoop:
Geen wachtrijen, maar reserveren
Het huidige reserveringssysteem van Apple is een zegen. Je reserveert de iPhone die je wilt hebben en komt op het afgesproken moment opdagen. In 2014 en 2015 moesten we daarvoor nog naar Duitsland rijden, maar in 2016 zat Nederland in de eerste groep landen en hoefden we maar een paar honderd meter te lopen om onze bestelde iPhones af te halen. Het is eigenlijk gek dat er dan toch nog steeds mensen zijn die tot het laatste moment wachten en op de bonnefooi in de rij gaan staan.
