De geschiedenis van Mac OS, Mac OS X en macOS
Mac OS, het Macintosh Operating System, is een besturingssysteem voor Apple Macintosh-computers, ontwikkeld door Apple. Mac OS was het eerste besturingssysteem met een grafische gebruikersinterface dat een commercieel succes werd na de eerdere koele ontvangst van het systeem door de oorspronkelijke ontwikkelaar Xerox PARC. Door dit succes werd feitelijk het begin gemarkeerd van de muisgestuurde vensteromgeving bij personal computers. Het werd geïntroduceerd in 1984 en was ontwikkeld door onder andere Bill Atkinson, Jef Raskin en Andy Hertzfeld.
Mac OS kan onderverdeeld worden in twee families van besturingssystemen:
De oudere, niet meer ondersteunde, tak; het "klassieke" Mac OS. De laatste versie van dit besturingssysteem is 9.2.2.
Geschiedenis
Het besturingssysteem voor de Macintosh heette oorspronkelijk gewoon System. Het grote verschil met een besturingssysteem als bijvoorbeeld MS-DOS was de grafische omgeving. Reeds vanaf de introductie van de Macintosh werkt de gebruiker met iconen en vensters in plaats van met commandoregels, waardoor een Macintosh computer relatief gebruiksvriendelijk is. Van 1984 tot in de jaren negentig volgden System 1 tot en met System 7.5 elkaar op. Bij versie 7.6 stapte Apple over op de naam Mac OS waarbij tevens het bekende logo waarin de S en 7 verwerkt is, als van System 7. Versies daarvan zijn Mac OS 7.6, Mac OS 8.0, Mac OS 8.1, Mac OS 8.5, Mac OS 8.6, Mac OS 9.0, Mac OS 9.1 en Mac OS 9.2.
Het geheel kon aanvankelijk worden opgeslagen op een diskette met een opslagcapaciteit van 400 kilobyte. Het systeem onderging een gedaanteverwisseling bij de introductie van System 7, en werd sterk uitgebreid toen de Power Mac werd geïntroduceerd in 1994. De Power Mac draaide System 7.5 met een nieuw type processor, de PowerPC processor. Veel systeemopdrachten verliepen via een tussenlaag, die door Apple de Toolbox werd genoemd. Dit vergemakkelijkte neerwaartse compatibiliteit van het systeem. Het Mac OS kon de overstap naar de PowerPC maken door een Motorola 68040-emulator in het besturingssysteem op te nemen, zodat oude programma's als vanouds konden draaien. Door de vele malen krachtigere PowerPC-processor kon dit op acceptabele snelheid plaatsvinden. In de periode na de overstap, werden steeds meer delen van de Toolbox omgezet naar native, ofwel optimale, code voor de PowerPC. Deze ontwikkeling eindigde ten slotte met de systeemversie 9.2.2.
Mac System 1
Mac Systeen 2
Mac systeem 3
Mac systeem 4
Mac systeem 5
Mac systeem 6
Mac systeem 7
Mac systeem 8
Mac systeem 9
Mac OS X en macOS
MacOS (vroeger Mac OS X en later OS X) is een lijn van besturingssystemen van Apple en wordt sinds 2002 meegeleverd op alle nieuwe Apple Macintosh-systemen. Het is de opvolger van Mac OS 9, het laatste "Classic" Mac OS dat Apple gebruikte sinds 1984. In 2016 werd dit besturingssysteem opgevolgd door macOS.
Voor Apples serversystemen wordt OS X Server gemaakt. De basis van dit systeem is identiek aan de consumentenversie, maar het wordt geleverd met specifieke gereedschappen voor servers. Het mobiele besturingssysteem iOS is een aangepaste versie van macOS, en wordt gebruikt voor de iPhone, iPad, iPod touch en de tweede en derde generatie Apple TV.
Geschiedenis
Het Mac OS was aanvankelijk geprogrammeerd vanuit de gedachte dat men op een computer voornamelijk één programma tegelijk zou gebruiken. Het ondersteunen van gevorderde multitasking, oftewel de mogelijkheid om meerdere programma's onafhankelijk van elkaar te draaien op eenzelfde computer, bleek hierdoor erg moeilijk aan het systeem toe te voegen. De Macintosh-computers verloren veel aanhang door het ontbreken van deze mogelijkheid, die op vele andere systemen al gerealiseerd was.
Na verloop van tijd kwamen er nog meer verouderde elementen van het Macintosh-besturingssysteem aan het licht. Het werd steeds duidelijker dat het eenvoudiger zou zijn een compleet nieuw systeem te ontwerpen, dan alle problemen uit het bestaande systeem te verhelpen. In 1999 werd aanvankelijk, op beperkte schaal, alleen een server-versie uitgebracht. Deze versie is voorzien van hulpprogramma's voor werkgroepbeheer en vereenvoudigde toegang tot netwerkdiensten, zoals een mail-, een Samba- en een DNS-server. In maart 2001 werd ook een versie van Mac OS X voor consumenten uitgebracht zonder deze diensten. Het is grotendeels gebaseerd op NeXTStep, het besturingssysteem voor NeXT Computers, dat op zijn beurt gebaseerd is op een BSD-kern.
Het oude Mac OS kon echter nog wel gebruikt worden in een emulatie, genaamd Classic. Met ingang van de Intel-Macsystemen werd de Classic-omgeving verwijderd uit het besturingssysteem en werd een transparant PowerPC-emulatiesysteem toegevoegd, genaamd Rosetta. Dit liet oudere programma's die zijn geschreven voor de PowerPC-processor werken op een Mac met Intelprocessor, wat zorgde voor een simpelere overgang naar de nieuwe systemen. In OS X 10.7 ("Lion") wordt Rosetta niet meer meegeleverd.
Mac OS X bestaat uit twee delen: XNU (een microkernel-ontwerp gebaseerd op de Mach 3.0-microkernel en de 4.4-BSD-systemservice) en Aqua, een grafische gebruikersomgeving die door Apple is ontwikkeld.
Een variant van OS X, genaamd iOS, wordt door Apple gebruikt in zijn iPhone, iPad en iPod touch-producten. Omdat deze producten geen gebruik maken van Intel- of PowerPC-processor, betekent dit dat een aangepaste versie van OS X is ontwikkeld voor ARM-processors.
Naamgeving
Mac OS X is de opvolger van Mac OS 9. Het teken "X" in de naam verwijst naar het Romeinse cijfer tien. Sommige mensen lezen het teken echter als de letter 'x'. Dit wordt in de hand gewerkt doordat veel Unix-gerelateerde systemen een naam hebben die eindigt op een 'x'; bijvoorbeeld AIX, IRIX, Linux, Minix, Ultrix en Xenix. Daarnaast wordt de grafische Unix-interface het X Window System genoemd. Een andere reden is de tendens van Apple om naar specifieke versies te verwijzen met een decimaalnotatie, bijvoorbeeld met Mac OS X 10.4.
Voormalige versies van Mac OS X worden vernoemd naar grote katachtigen en worden sinds versie 10.2 (Jaguar) ook onder deze naam geadverteerd en verkocht. Zo wordt Mac OS X-versie 10.6 door Apple en Macgebruikers gewoonlijk Snow Leopard genoemd, en versie 10.7 Lion. Vanaf versie 10.7 is "Mac" uit de naam verdwenen, en gaat het besturingssysteem verder onder de naam "OS X". Sinds OS X 10.9 verving Apple de naamgeving aan de hand van katachtige door locaties in California.
Vanaf versie 10.12 is de naam van OS X gewijzigd naar macOS. Het besturingssysteem heeft een nieuwe naam gekregen om beter in lijn te liggen met iOS, tvOS en watchOS.
Versies
Public Beta Kodiak
Op 13 september 2000 lanceerde Apple een bètaversie van Mac OS X (intern Kodiak genaamd) om feedback van het publiek te krijgen. De publieke bèta markeerde de eerste publieke beschikbaarheid van de Aqua-interface en Apple heeft intussen al enorm veel veranderingen aangebracht op basis van de feedback van de klanten. De publieke beta werd stopgezet toen Mac OS X 10.0 Cheetah lanceerde.
Mac OS X 10.0 Cheetah
In maart 2001 lanceerde Apple de eerste versie van Mac OS X, genaamd Cheetah. De initiële versie was traag, onvolledig en had enorm weinig applicaties ten tijde van de lancering. Terwijl vele critici suggereerden dat het besturingssysteem nog niet klaar was voor gebruik door het grote publiek, herkenden ze het belang van de lancering als een basis om te verbeteren. De Macintosh community zag de lancering al als een enorme vervulling, omdat pogingen om het Macintosh besturingssysteem compleet te hernieuwen al sinds 1996 bezig waren, en vertraagd werden door eindeloze problemen.
Mac OS X 10.1 Puma
Later dat jaar, in september 2001, werd de versie 10.1 van Mac OS X gelanceerd. De release werd gekenmerkt door verhoogde prestaties en bijkomende applicaties, zoals de mogelijkheid om dvd's af te spelen. Apple lanceerde de 10.1 als een gratis upgrade-cd voor 10.0 gebruikers en als een betaalde versie voor gebruikers van Mac OS 9. Het werd al snel ontdekt dat de upgrade cd's ook als volledige installatie cd's konden gebruikt worden door een bepaald bestand aan te passen. De upgrade cd werd later opnieuw uitgegeven in een verminderde versie die ervoor zorgde dat de installatie op Mac OS 9 niet meer mogelijk was. Op 7 januari 2002 kondigde Apple aan dat Mac OS X op het einde van die maand het standaard besturingssysteem zou worden voor alle Apple computers.
Mac OS X 10.2 Jaguar
Op 24 augustus 2002 werd OS X-versie, oftewel Jaguar, gelanceerd. Het was de eerste versie die een "family pack" introduceerde. Met dit family pack mocht een gebruiker Mac OS X op maximaal 5 verschillende computers installeren.
Mac OS X 10.3 Panther
Op 24 oktober 2003 werd OS X-versie 10.3, oftewel Panther, gelanceerd, welke in vergelijking met de vorige versie 150 nieuwe technologieën en programma's bevatte.
Mac OS X 10.4 Tiger
In april 2005 werd OS X-versie 10.4, oftewel Tiger, gelanceerd. Deze versie bevatte onder andere vernieuwingen op het gebied van zoeken met het programma Spotlight en vergemakkelijkte regelmatig terugkerende handelingen met Automator. Daarnaast kon de gebruiker met Dashboard een aantal widgets op het scherm weergeven, waarmee in één oogopslag het weer, wereldtijden, beurskoersen en vluchtinformatie te zien zijn. Verder is sinds versie 10.3 Exposé opgenomen, een hulpmiddel waarmee men met een druk één toets - vroeger F9, bij nieuwe Macs F3 - alle geopende vensters gelijktijdig verkleind ziet, op F10 alle geopende vensters in het huidige programma in het klein ziet en met F11 het bureaublad ziet.
Mac OS X 10.5 Leopard
26 oktober 2007 verscheen Mac OS X 'Leopard' 10.5 als opvolger van 'Tiger'. Naast toegevoegde functies als Time Machine, voor het maken van back-ups, Quick Look en Cover Flow voor het sneller weergeven van bestandsinformatie is Boot Camp hierbij een van de standaardvoorzieningen. Dit laatste programma maakt het mogelijk om op Macs met Intel-processoren naast Mac OS X ook Microsofts Windows te installeren (doorgaans voor het draaien van computergames of programma's die voor OS X niet verkrijgbaar zijn). Via alternatieve 'virtualisatie'-pakketten als VMWare en Parallels is het ook mogelijk om veel Windows-programma's rechtstreeks binnen OS X te laten werken, zonder te hoeven herstarten in Windows via Boot Camp.
Mac OS X 10.6 Snow Leopard
Op 28 augustus 2009 kwam Mac OS X Snow Leopard (10.6) op de markt. Dit systeem was erop gericht bestaande functies te verbeteren in plaats van meer functies toe te voegen. De grootste troeven van dit systeem zijn dat het minder plaats inneemt dan Leopard - 7 GB volgens Apple, een verbeterde interface voor Exposé, sneller back-ups maken, sneller uitzetten en sneller ontwaken uit sluimerstand. Een groot deel van de bespaarde ruimte is te danken aan het "opruimen" van het systeem. Zo werden de ondersteuning voor PowerPC-processoren en AppleTalk geschrapt, en zijn de ontwerpbestanden verwijderd die in Leopard ten onrechte in de programmabestanden zaten bijgesloten. De systeemprocessen en vrijwel alle meegeleverde applicaties bij Snow Leopard zijn omgezet naar 64 bit en de Finder is geheel opnieuw geprogrammeerd in de programmeertaal Cocoa.
OS X 10.7 Lion
OS X 10.7, genaamd Lion, werd in oktober 2010 door Steve Jobs aangekondigd tijdens het mediaspektakel 'Back to the Mac'. Deze nieuwe versie van OS X is op 20 juli 2011 op de markt gebracht. OS X bevat meer dan 250 nieuwe toevoegingen. Veel wijzigingen en toevoegingen zijn gebaseerd op de werking van iOS. OS X wordt vanaf deze versie zonder het voorvoegsel 'Mac' genoemd.
Belangrijke UI-wijzigingen en toevoegingen zijn: Launchpad (startscherm voor alle applicaties, zoals het home-scherm op iOS-apparaten), automatisch verborgen schuifbalken, ondersteuning van multiple full-screenapps, Mission Control (overzichtelijke samenvoeging van Exposé, Spaces, Dashboard en full-screenapplicaties) en uitgebreide ondersteuning voor 'gestures' (touchpad-gebaren).
Verder zullen het systeem en de programma's altijd starten in de staat waarin ze eerder afgesloten zijn. Ook is het standaard niet nodig om documenten of projecten op te slaan; dit wordt zonder tussenkomst van de gebruiker afgehandeld door OS X. Met Versions is het eenvoudig mogelijk om de huidige versie van een document te vergelijken met oudere, automatisch opgeslagen, versies. Deze weergave is vergelijkbaar met Time Machine en is met name geschikt om oude gedeelten van het document te kopiëren naar de huidige versie.
In OS X 10.7 Lion is de ondersteuning voor Rosetta stopgezet; de PowerPc-apps zijn in Lion niet meer bruikbaar. Ook is de applicatie Front Row niet meer beschikbaar.
Ook bevat OS X 10.7 Lion een nieuwe versie van het standaardmailprogramma Mail. De belangrijkste wijzigingen hierin zijn: een nieuwe intelligente zoekfunctie, een lijstweergave van alle mailtjes met inleiding zoals ook in iOS het geval is en een nette weergave van conversaties (meerdere replies/thread).
OS X 10.7 Lion is 3,74 GB groot en was tot augustus 2011 enkel beschikbaar via de Mac App Store. Later werd het ook mogelijk om een USB-stick met Mac OS X Lion te bestellen.
Met de release van OS X 10.7.2 kwam er tevens ondersteuning voor iCloud, Apples dienst voor cloud computing, waarin documenten, contacten kunnen worden gesynchroniseerd en iOS-apparaten via gps kunnen worden gelokaliseerd.
OS X 10.8 Mountain Lion
OS X 10.8, genaamd Mountain Lion, werd op 16 februari 2012 aangekondigd via de website van Apple en is sinds 25 juli 2012 te downloaden via de Mac App Store. Het besturingssysteem bevat vooral veel nieuwe functies die hun oorsprong vinden in iOS, Apples besturingssysteem voor mobiele apparaten.
OS X 10.9 Mavericks
OS X 10.9 (codenaam: Mavericks) is de tiende versie van OS X, Apple's client en server besturingssysteem voor Macintosh computers.
Mavericks is de opvolger van OS X 10.8 (Mountain Lion) en werd op 22 oktober 2013 uitgebracht.
Deze versie biedt verbeteringen in de accuduur, de Finder, verbeteringen voor hoofdgebruikers en verbeterde integratie van iCloud. Evenals de komst van meer applicaties van het mobiele besturingssysteem iOS, zijn vanaf nu beschikbaar op het OS X platform. Mavericks tekent het begin van een radicale naamsverandering in het OS X schema. Dit is de eerste versie van OS X die niet is vernoemd naar een katachtige. Versies van het besturingssysteem worden sinds 2013 vernoemd naar locaties in Californië. OS X 10.9 is vernoemd naar de surflocatie Mavericks in San Mateo County.
OS X 10.10 Yosemite
OS X Yosemite (versie 10.10) is de elfde versie van OS X, Apples client- en serverbesturingssysteem voor Macintosh-computers.
Yosemite is de opvolger van OS X Mavericks (10.9) en werd op 2 juni 2014 aangekondigd op de WWDC. Het kwam beschikbaar voor publieke bètatesters op 24 juli 2014. Yosemite is verschenen op 16 oktober 2014 als gratis download in de Mac App Store. Net als OS X 10.9 is ook 10.10 gratis voor gebruikers van recente OS X-versies.
Versies van het besturingssysteem worden sinds OS X 10.9 vernoemd naar "inspirerende" locaties in de Amerikaanse staat Californië. OS X 10.10 is vernoemd naar het Yosemite National Park, een groot en historisch belangrijk natuurreservaat in het Sierra Nevada-gebergte.
OS X 10.11 El Capitan
OS X El Capitan (versie 10.11) is de twaalfde versie van OS X, Apples client- en serverbesturingssysteem voor Macintosh-computers.
El Capitan is de opvolger van OS X Yosemite (10.10) en werd op 8 juni 2015 aangekondigd op de WWDC en was beschikbaar als ontwikkelaars-bètaversie. El Capitan kwam als publieke bètaversie in de zomer van 2015 uit, en is verschenen op 30 september 2015 als gratis download in de Mac App Store. Net als OS X 10.10 is ook 10.11 gratis voor gebruikers van recente OS X-versies.
Versies van het besturingssysteem worden sinds OS X 10.9 vernoemd naar locaties in de Amerikaanse staat Californië. OS X 10.11 is vernoemd naar een 900 meter hoge berg, de El Capitan, in het Yosemite National Park, een groot en historisch belangrijk natuurreservaat in het Sierra Nevada-gebergte.
macOS 10.12 Sierra
MacOS Sierra (versie 10.12) is de dertiende versie van macOS (voorheen OS X), Apples client- en serverbesturingssysteem voor Macintosh-computers.
MacOS Sierra is de opvolger van OS X El Capitan en werd op 13 juni 2016 aangekondigd op de WWDC en was beschikbaar als ontwikkelaars-bètaversie en als publieke bètaversie. MacOS Sierra is beschikbaar gekomen op 20 september 2016 als gratis download in de Mac App Store. Net als OS X 10.11 is ook macOS 10.12 gratis te downloaden voor gebruikers van recente OS X-versies.
Versies van het besturingssysteem worden sinds OS X 10.9 vernoemd naar locaties in de Amerikaanse staat Californië. Voorgaande namen waren Mavericks, Yosemite, en El Capitan.
macOS 10.13 High Sierra
Apple brengt macOS High Sierra op 25 september 2017 uit. Dat heeft de fabrikant bekendgemaakt. Het Amerikaanse bedrijf brengt sinds juni testversies uit van de nieuwe versie van zijn besturingssysteem voor desktops en laptops.
Op de dag van release verschijnt High Sierra in de Mac App Store ter download, waarna gebruikers hem kunnen binnenhalen en installeren. Apple noemt de datum op de pagina die het gewijd heeft aan de update. Apple kondigde macOS High Sierra, versie 10.13 van het OS voor Mac-systemen, begin juni aan.
MacOS 10.13 High Sierra bevat ten opzichte van voorgangers een ander bestandssysteem: het OS maakt de overstap van hfs+ naar apfs, of Apple File System. Dit biedt onder andere voordelen op het gebied van partitionering, encryptie en opslagruimte. Vanaf versie 10.3 maakt iOS al gebruik van apfs.
High Sierra brengt ondersteuning voor externe videokaarten, die via thunderbolt 3 aangesloten kunnen worden. Dit is mogelijk door de aanwezigheid van het grafische Metal 2-platform in macOS 10.13, dat tevens voor betere omgang met virtual-realitytoepassingen en zelflerende systemen zorgt. Daarnaast heeft de software ondersteuning voor h265/hevc, voor efficiënte weergave van 4k-video.
Verder zijn er verbeteringen bij Foto's, Mail en Safari. De browser van het OS krijgt bijvoorbeeld de mogelijkheid om met een zelflerend systeem tracking tegen te gaan.
macOS 10.14 Mojave
MacOS Mojave (versie 10.14) is de vijftiende editie van macOS, Apples client- en serverbesturingssysteem voor Macintosh-computers.
MacOS Mojave is de opvolger van macOS High Sierra en werd op 4 juni 2018 aangekondigd op de WWDC. MacOS Mojave kwam op 24 september 2018 beschikbaar als gratis download in de Mac App Store.
Versies van het besturingssysteem worden sinds OS X 10.9 vernoemd naar locaties in de Amerikaanse staat Californië. Voorgaande namen waren Mavericks, Yosemite, El Capitan, Sierra en High Sierra.
Nieuwe en aangepaste functies
MacOS Mojave brengt een aantal iOS-applicaties naar de desktopomgeving, zoals Aandelen, Dictafoon en Woning. Nieuw is een verbeterde Donkere modus waarmee het uiterlijk van vensters, knoppen en toepassingen een donker uiterlijk heeft gekregen. Het Dynamisch bureaublad stemt achtergronden af op het tijdstip van de dag, en met Stapels worden bestanden automatisch gesorteerd.
Verder is de Finder in macOS uitgebreid met extra functies en een kolom voor metagegevens, en kan met Snelle weergave afbeeldingen bewerkt worden. Ook is het mogelijk met een iPhone een foto te maken die direct op een Mac te bekijken is, en verwerkt kan worden in elke toepassing.
(versie 11.0) wordt de zeventiende editie van macOS, Apples client- en serverbesturingssysteem voor Macintosh-computers.
Big Sur werd aangekondigd tijdens de Worldwide Developers Conference op 22 juni 2020 en is vernoemd naar de Californische kuststreek Big Sur. Het ontwerp van het besturingssysteem is gebaseerd op dat van iPadOS.
MacOS Big Sur biedt ondersteuning voor toekomstige processors van Apple zelf. De chip die in demonstraties werd gebruikt waarop het besturingssysteem draait is de Apple A12Z Bionic, een processor die ook wordt toegepast in de vierde generatie iPad Pro.
De grootste veranderingen aan het besturingssysteem is het vernieuwde grafische uiterlijk, interactieve meldingen en widgets in het berichtgeving-venster. Ook hebben diverse programma's een update gekregen.
het opstart sound van de mac door de jaren heen
