Apple-oprichter Steve Jobs had altijd gelijk (of toch niet?)
Als er al ooit een controversiële persoon is geweest, dan was het wijlen Steve Jobs wel. En hoewel de meningen over de oprichter van Apple verdeeld zijn, is één ding zeker: met zijn vooruitziende ideeën heeft hij Apple duidelijk op de kaart gezet. Veel Apple-fans zien hem nog steeds als de visionair die wist hoe de technologische toekomst eruit zou komen te zien.
In zijn leven heeft Jobs een flink aantal voorspellingen gedaan. In de meeste gevallen had hij gelijk, maar niet altijd. We blikken terug op een aantal van zijn belangrijkste uitspraken. Niet voor niets was zijn favoriete citaat “De beste manier om de toekomst te voorspellen is het te verzinnen.”
We zullen thuis computers gebruiken, gewoon voor de lol
In 1985 vertelde Steve Jobs aan Playboy Magazine dat het gebruik van personal computers zich zou uitbreiden naar de huiskamer. Op dat moment werden computers eigenlijk alleen gebruikt door bedrijven, scholen en een paar pioniers. In 1984 had 8% van de Amerikaanse huishoudens een computer, volgens het CBS had in 2018 96,5% van de Nederlandse inwoners toegang tot een computer met internet. In de VS is dat 93%.
Zoals Jobs voorspelde zijn computers een bron van ontspanning voor miljoenen mensen. Of het nu gaat om het kijken van films en tv’s, het spelen van games of het onderhouden van sociale contacten. Onder computers kun je ook laptops en tablets verstaan.
We zullen allemaal verbonden zijn via de computer
In hetzelfde interview verklaarde Jobs dat de belangrijkste reden om een computer te kopen, zou zijn om “contact te maken met een landelijk communicatienetwerk”. Deze voorspelling kwam vier jaar voordat Tim Berners-Lee een netwerk ontwikkelde dat later bekend zou worden als het World Wide Web. Vijf jaar ging de allereerste webpagina online. Veel later werden diensten als ICQ, MSN en later iMessage en WhatsApp geïntroduceerd. Dat dit de waarheid is gebleken, behoeft geen verdere toelichting.
Het is veel sneller om allerlei functies, zoals knippen en plakken, met een muis te doen
Voordat Jobs in 1983 zijn Lisa-computer uitbracht, hadden computer instructies nodig die op het toetsenbord moesten worden ingetypt. Toen Jobs zijn muis introduceerde legde hij de werking ervan uit. “Wijzen is een gebaar dat we allemaal kennen. De muis maakt opdrachten visueel eenvoudig, zelfs voor mensen met weinig verstand van computers.”
Vijfendertig jaar later is de muis iets dat we als vanzelfsprekend beschouwen bij computers. Met de vooruitgang in de touchscreen technologie, die populair is geworden op telefoons en tablets, lijkt de muis zelfs alweer een beetje ouderwets. Alhoewel… we horen in aanloop naar WWDC 2019 een gerucht over muisondersteuning op de iPad.
Je zal overal modemgeluiden horen
In het tijdschrift Wired voorspelde Jobs tijdens een interview in 1996 dat consumenten overal ter wereld gebruik zouden maken van het internet. Het tijdperk dat we een dial-up-verbinding nodig hadden om toegang tot het internet te krijgen, mag dan ver achter ons liggen, maar Jobs was precies op de hoogte van de alomtegenwoordigheid van het web.
Anno nu, in 2019, maken naar schatting 4,4 miljard mensen over de hele wereld gebruik van het internet. Dat is ongeveer 56% van de wereldbevolking en 81% van de bevolking van ontwikkelde landen.
Je hoeft je eigen opslag niet meer te beheren
Lang voordat we allemaal begonnen met het opslaan van foto’s, video’s en gegevens in de cloud, benadrukte Jobs al de behoefte om klanten manieren te bieden om de noodzaak van opslagcapaciteit te schrappen. Hij vertelde Wired Magazine in 1996 dat het beheer van opslag een heel groot ding is in de computerwereld. Maar dat is op te lossen.
“Je hoeft misschien niet meer je eigen opslag te beheren. Je zult over niet al te lange tijd niet veel meer lokaal op te hoeven slaan”, zei Steve Jobs. Hij voegde eraan toe dat hij zelf niet veel meer op zijn computer bewaart. “Ik gebruik veel e-mail en het web, en met die beide hoef ik nooit mijn opslag te beheren. In feite is mijn favoriete manier om me eraan te herinneren dat ik iets moet doen, mezelf een e-mail sturen. Dat is mijn opslag.”
Of deze voorspelling uit is gekomen, hangt een beetje van je manier van werken af. Apple heeft met iOS geprobeerd het concept van mappen en een bestandssysteem te abstraheren. Er werd in iOS 11 echter een Bestanden-app geïntroduceerd, die het concept van opslag beheren toch weer terugbracht. Aan de andere kant zijn we steeds meer in de cloud op gaan slaan, maar behoort de NAS niet helemaal tot het verleden. Een moeilijk punt dus.
De strategie van Apple is om een ongelooflijk geweldige computer als een boek te maken
In 1983 waren de meeste pc’s nog grote, logge dozen in laboratoria en werkplaatsen. Maar tijdens een toespraak op de International Design Conference in Aspen had Jobs een visie op iets veel mobielers. Hij sprak van “een ongelooflijk geweldige computer in boekvorm, die je met je mee kunt dragen en waarop je binnen vijf minuten aan de slag kunt”. Een MacBook?
Rond dezelfde tijd voegde hij hier in een interview met Newsweek’s Access aan toe: “Ik heb altijd gedacht dat het echt geweldig zou zijn om een klein doosje te hebben, een soort tablet dat je overal met je mee zou kunnen dragen.”. Dat klinkt eerder als een iPad of een eBook reader. Misschien zelfs een iPhone, die gewoon in je zak past.
Het zal zijn alsof er een klein persoon in die doos zit die kan anticiperen op wat jij wil
In hetzelfde interview voor Newsweek beschreef Jobs computers als ‘agents’. Ze zouden kunnen leren van onze interesses, het opslaan van informatie, interactie met ons hebben en leren anticiperen op al onze behoeften. Iets wat Jobs liefdevol ‘een kleine vriend in die box’ noemde.
Vijfentwintig jaar later zijn bijvoorbeeld Siri. Google Assistant en andere ‘slimme’ digitale virtuele assistenten goed vertegenwoordigd. Joaquin Phoenix’s romance met een virtuele AI assistent in de film Her voelt ineens niet langer als een verre toekomstdroom.
Mensen stoppen met naar winkels te gaan. Ze gaan kopen via het internet
In 1995 hield Jobs een toespraak voor de Computerworld Information Technology Awards Foundation, waar hij benadrukte dat de grootste impact van het internet voelbaar zal zijn in de detailhandel. Hij voorzag hoe het internet kleine start-ups in staat zou stellen om distributiekosten te verlagen en te concurreren met grotere, gevestigde bedrijven door rechtstreeks met de consument te handelen.
Vandaag de dag handelen miljoenen bedrijven op internet, van kleine gespecialiseerde leveranciers tot kolossen als Bol.com.
Jobs voorspelde ook wat de gevolgen zouden zijn voor bedrijven die niet mee zouden doen aan de online commercie. Hij vertelde het tijdschrift Wired in 1996: “Mensen zullen steeds minder winkels bezoeken en ze gaan dingen kopen via het web. Bedrijven die niet op die verandering inspringen, zullen achterblijven.”. Als je nu kijkt naar de miljardenomzet van ketens als Amazon.com, kun je niet zeggen dat Jobs ongelijk had. Tegenwoordig bestel je online zelfs je boodschappen, die tot in de keuken worden bezorgd.
Mensen krijgen meer informatie dan ze kunnen verwerken
In 1996 was men nog steeds aan het experimenteren met het verzenden en ontvangen van de eerste e-mails. Het leek toen nog ondenkbaar dat we meer informatie toebedeeld zouden gaan krijgen dan we aankonden. Toch waarschuwde Steve Jobs toen al voor een mogelijke informatie-overload in een interview met Wired-magazine. Gezien een recentelijk consumentenonderzoek van Deloitte zat Jobs er niet ver naast. Daaruit blijkt dat een gemiddeld persoon tegenwoordig zijn telefoon 52 keer per dag checkt.
Als je 10 jaar oud bent, heb je al een gadget
Eén van de onwaarschijnlijkste voorspellingen van Steve Jobs betrof de ontvankelijkheid van hoe snel de jeugd technologie zou omarmen. De markt voor computer was traditioneel alleen voor rijkere volwassenen. In een interview met Newsweek’s Access, legde de Apple-oprichter uit: “Je zou al een gadget kunnen kunnen krijgen als je tien jaar oud bent. Je zou dan aan het apparaat kunnen vragen ‘Waar ben ik?’ en het zou je op een of andere manier kunnen vertellen dat je in Californië bent.’
Hoe onwaarschijnlijk die voorspelling destijds ook was, Steve sloeg de spijker op z’n kop. Een studie van Influence Central toont aan dat de gemiddelde leeftijd waarop een Amerikaans kind zijn eerste telefoon krijgt, nu 10,3 jaar is.
Steve Jobs zat er ook wel eens naast
Maar Jobs kreeg niet met elke voorspelling gelijk. In 1983 zei hij: “Ik denk dat er veel innovatie zal zijn op het gebied van software maar niet in hardware”. Destijds was IBM Apple’s grootste rivaal op de markt voor personal computers. Het klonk dus destijds niet onlogisch toen hij zei: “Ik denk niet dat er plaats is voor meer dan drie of vier hardware-fabrikanten. De meeste nieuwe, innovatieve bedrijven zullen zich richten software. Ik denk dat er veel innovatie zal zijn op het gebied van software maar niet in hardware.”
Dat blijkt anno nu toch helemaal anders. Microsoft had met Windows lang een ijzeren greep op de markt. Daar kwamen later Apple met iOS en macOS en Google met Android en Chrome OS bij. De hardware-strijd wordt wel echter door veel meer merken gevoerd. Omdat het gemakkelijker dan ooit is om een apparaat met Windows of Android te maken, zijn merken als Samsung, Huawei, Dell, HP, Sony en Acer actief in dezelfde markt. Dit is toch echt een voorspelling die Jobs fout had.
Ook had hij ongelijk toen hij zei: “Wordt het internet een levensveranderende gebeurtenis voor miljoenen mensen? Nee.”
Als je nagaat welke technieken en diensten hij met Apple in de markt heeft gezet, is het best verbazingwekkend om te zien hoe Jobs het resultaat van al die technologie bagatelliseerde. Misschien was hij gewoon bescheiden toen hij in 1996 aan Wired vertelde: “Het web zal heel belangrijk worden. Zal het voor miljoenen mensen een levensveranderende gebeurtenis worden? Nee, misschien, maar op dit moment is het geen volmondig ‘ja’. “Het zal zeker niet zo zijn als de eerste keer dat iemand een televisie zag. Het zal ook zeker niet zo diep gaan als wanneer iemand in Nebraska voor het eerst een radio-uitzending hoort.”
Als je bedenkt hoeveel mensen dagelijks op het internet vertrouwen voor commerciële behoeften, sociale interacties, entertainment, kennis, relaties en nieuws, lijkt het erop dat ook dit een voorspelling was waarbij Steve Jobs het helemaal mis had. Maar toch, tien uit de twaalf goed is een score die Nostradamus zich graag zou hebben toegeëigend.
